کتاب مدیر مدرسهSchool Manager

کتاب مدیر مدرسه داستان معلمی است که از شغلش خسته شده و برای داشتن درآمد و آسودگی بیشتر با رشوه و راهکار‌های فاسد می‌خواهد مدیر مدرسه بشود، ولی نمی‌داند چه اتفاقاتی خواهد افتاد. سرانجام مدیر مدرسه‌ای با هفت معلم، یک ناظم و دویست و پنجاه دانش‌آموز می‌شود. وقتی به خودش می‌آید، خود را میان انسان‌ها و درگیری‌هایشان پیدا می‌کند. او تمام انرژی خود را برای اداره‌ی بهتر و کاهش کمبود‌ها می‌کند، ولی چیزی بهبود پیدا نمی‌کند، پس تصمیم به استعفا می‌گیرد.

کتاب مدیر مدرسه اثر جلال آل احمد است که در سال ۱۳۳۷ منتشر شده است که به جرئت می‌توان گفت یکی از بهترین آثار او است؛ نویسنده‌ای که واقعیت‌های زندگی را می‌گوید و نظام آموزشی ایران قبل از انقلاب را توضیح می‌دهد و نقد می‌کند. او درباره‌ی تمام موضوعات دولتی صحبت کرده است. او می‌گوید که قدرت پول و رشوه‌گیری چقدر در تصمیمات دولتی زمان شاه تاثیر داشته است. در میان این داستان‌ها نقدی بسیار جدی از انسان‌های مذهب‌نما کرده و سپس به مهاجر‌های خارجی انتقاد می‌کند.

جلال آل احمد شخصیت‌پردازی خیلی گیرایی دارد. در‌واقع با شخصیت‌هایش ارتباط نزدیک داشته است. در این کتاب مدیر مدرسه را به گونه‌ای خلق کرده که از ابتدای داستان متوجه‌ این شخصیت ناامید می‌شوید.

یکی از نکات جالب شخصیت‌های این اثر جلال آل احمد این است که هیچ‌کدام نام نداشته و آن‌ها را تنها با شغلشان می‌شناسیم؛ مثل فراش اول، معلم کلاس اول و…. فدریکو گارسیا لورکا نویسنده‌ی کتاب عروسی خون نیز این‌گونه شخصیت‌پردازی می‌کند؛ البته سبکی برای تاکید روی شغل شخصیت بوده و برای بی‌اهمیت کردن او نیست.

به طور کلی نثر جلال آل احمد، نثری است شتاب زده، تاثیرگذار و در نهایت کوتاهی و ایجاز. آل احمد در شکستن برخی از سنت‌های ادبی و قواعد دستور زبان فارسی شجاعتی کم‌نظیر داشت و این ویژگی در نامه‌های او به اوج می‌رسد. اغلب نوشته‌هایش به گونه‌ای است که خواننده می‌پندارد که نویسنده رو در رو با او سخن می‌گوید. چنان‌چه خواننده با نثر او آشنا نباشد و نتواند به کمک آهنگ عبارات، آغاز و انجام آن‌ها را دریابد، سردرگم خواهد شد. از این رو ناآشنایان با سبک آل احمد، گاهی ناگزیر می‌شوند عباراتی را بیش از چند بار بخوانند.